Trang Chính
Tục ngữ là những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh, thể hiện kinh nghiệm của nhân dân về mọi mặt (Tự nhiên, lao động, sản xuất, xã hội), được nhân dân ta vận dụng vào đời sống, suy nghĩ và lời ăn tiếng nói hằng ngày đây là 1 thể loại văn học dân gian. Cần phân biệt tục ngữ và thành ngữ.
A
Ăn quả nhớ kẻ trồng cây
Ăn vóc học hay
Ăn cây nào, rào cây nấy
Ăn không ngồi rồi
B
Bán anh em xa mua láng giềng gần.
Bên tình bên hiếu biết theo bên nào.
Buôn thần bán thánh.
Bán phấn buôn hương.
C
Cơm không lành, canh không ngọt.
Cá không ăn muối cá ươn, con cãi cha mẹ trăm đường con hư.
Cá ăn kiến, kiến ăn cá.
Cá lớn nuốt cá bé.
Cây ngay không sợ chết đứng.
Chết đứng còn hơn sống quỳ.
Chết vinh còn hơn sống nhục.
Có làm thì mới có ăn.
Cày sâu, cuốc bẫm.
Chạy trời không khỏi nắng
D
Đi một ngày đàng học một sàng khôn.
Đói cho sạch, rách cho thơm.
Đi hỏi già,về nhà hỏi trẻ.
Đi đâu mà vội mà vàng, mà vấp phải đá mà quàng phải chân.
Đời cha ăn mặn, đời con khát nước.
Đi hỏi già,về nhà hỏi trẻ
Đi đâu mà vội mà vàng, mà vấp phải đá mà quàng phải dây.
Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng,
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
G
Giặc đến nhà đàn bà cũng đánh.
Giận quá mất khôn.
Giận cá chém thớt.
Gan vàng dạ sắt.
Giỏ nhà ai quai nhà nấy
Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.
H
Hát hay không bằng hay hát.
Hay không bằng hên.
Họ hàng xa không bằng láng giềng gần.
Học,học nữa,học mãi.
Học đi đôi với hành.
Học đâu, biết đó.
Học một biết mười.
Học ăn, học nói, học gói, học mở.
Học tài, thi phận.
Học cho mai sau.
Hết xôi , rồi việc.
K
Khôn nhà dại chợ
Khôn thì sống, dại thì chết.
Kiến tha lâu cũng có ngày đầy tổ
Khôn đâu tới trẻ, khỏe đâu tới già
Khôn không qua lẽ, khỏe chẳng qua lời
Khi yêu củ ấu cũng tròn, khi ghét bồ hòn cũng méo
Không ăn gắp bỏ cho người
Không có lửa làm sao có khói
Kẻ cắp gặp bà già
Khéo ăn thì no, khéo co thì ấm
Không thầy đố mày làm nên
M
Một người lo bằng kho người làm.
Một thằng tính bằng chín thằng làm.
Ma đưa lối, quỷ dẫn đường
Một giọt máu đào hơn ao nước lã.
Một con ngựa đau, cả tàu bỏ cỏ.
Máu chảy ruột mềm
Môi hở, răng lạnh
Một con chim én không làm nên mùa xuân
Một sự nhịn, chín sự lành
Một điều nhịn, chín điều lành
Một miếng khi đói bằng một gói khi no
Mạnh vì gạo, bạo vì tiền.
Mật ngọt chết ruồi
Mũi dại, lái chịu đòn
Mua vui cũng được một vài trống canh
Mềm nắn, rắn buông
Mềm quá thì yếu, cứng quá thì gãy
Một nụ cười bằng mười thang thuốc bổ
Mèo mả gà đồng
Miếng ngon nhớ lâu, đòn đau nhớ đời
Một kho vàng không bằng một nang chữ
Mất lòng trước, được lòng sau
Một mặt người bằng mười mặt của
Mèc già hoá cáo
N
Nước chảy, đá mòn
Nghèo sinh loạn, giàu sinh tật.
Nước lã làm sao khuấy nên hồ
Nước chảy về nguồn, lá rụng về cội
Nồi nào úp vung nấy
Nhà sạch thì mát, bát sạch ngon cơm.
Nóng mất ngon, giận mất khôn
Nói thì hay, bắt tay thì dở
Nói có sách, mách có chứng
Năng làm, thì nên
Năng nhặt,chặt bị.
Người sống đống vàng
Người ta là hoa đất
Nước đổ lá môn (khoai)
Nước chảy, hoa trôi , bèo dạt
Ngưu tầm ngưu, mã tầm mã
Ngồi mát ăn bát vàng
Nhà giầu đứt tay, bằng ăn mày xổ ruột
Nói một đàng, làm một nẻo.(người không trung thực)
Nhất thì, nhì thục
Nhất nước nhì phân tam cần tứ giống
Nuôi lợn ăn cơm nằm, nuôi tằm ăn cơm đứng
Nuôi ong tay áo, nuôi khỉ dòm nhà.
O
Oan có đầu, nợ có chủ
Oán không giải được oán
Oán thù nên giải, không nên kết
Ông ăn chả, bà ăn nem.
Ông có chân giò, bà thò nậm rượu
Ơ
Ở bầu thì dài, ở ống thì tròn.
Ở hiền gặp lành, ở dữ gặp ác
Ở nhà nghe Đông Hà lúa chín
P
Phép nước lệ làng.
Phép vua thua lệ làng.
Phòng bệnh hơn chữa bệnh.
Q
Quỷ tha, ma bắt
Quả báo, nhãn tiền
Quan nhất thời, dân vạn đại
Quýt làm cam chịu
Qua cầu rút ván
R
Rau nào sâu nấy
V
Vỏ quýt dày có móng tay nhọn
Vắng chủ nhà gà mọc đuôi tôm
Việc người thì chán, việc mình thì sói
Việc nhà thì nhác, việc người khác thì siêng
Việc nhà thì nhác, việc chú bác thì siêng
S
Sinh nghề tử ngiệp
Sông có khúc, người có lúc
Sóng Trường Giang , lớp sau đè lớp trước
Sự thật mất lòng
Muốn sang phải bắc cầu kiều, muốn con hay chữ phải yêu mến thầy
T
Tránh vỏ dưa gặp vỏ dừa
Trăm đường tránh không khỏi số
Trăm hay không bằng tay quen
Ta về ta tắm ao ta, dù trong dù đục, ao nhà vẫn hơn.
Tẩm ngẩm tầm ngầm mà đấm chết voi
Trăm nghe không bằng một thấy
U
Uống nước nhớ nguồn
Ăn quả nhớ kẻ trồng cây
X
Xa mặt, cách lòng.
Xấu hay làm tốt, dốt hay nói chữ
Xôi hỏng bỏng không
Xa thơm gần thối
Y
Yếu Trâu, ví thể mạnh Bò
Yêu nhau, mấy núi cũng trèo,mấy sông cũng lội, mấy đèo cũng qua.
A
Ăn quả nhớ kẻ trồng cây
Ăn vóc học hay
Ăn cây nào, rào cây nấy
Ăn không ngồi rồi
B
Bán anh em xa mua láng giềng gần.
Bên tình bên hiếu biết theo bên nào.
Buôn thần bán thánh.
Bán phấn buôn hương.
C
Cơm không lành, canh không ngọt.
Cá không ăn muối cá ươn, con cãi cha mẹ trăm đường con hư.
Cá ăn kiến, kiến ăn cá.
Cá lớn nuốt cá bé.
Cây ngay không sợ chết đứng.
Chết đứng còn hơn sống quỳ.
Chết vinh còn hơn sống nhục.
Có làm thì mới có ăn.
Cày sâu, cuốc bẫm.
Chạy trời không khỏi nắng
D
Đi một ngày đàng học một sàng khôn.
Đói cho sạch, rách cho thơm.
Đi hỏi già,về nhà hỏi trẻ.
Đi đâu mà vội mà vàng, mà vấp phải đá mà quàng phải chân.
Đời cha ăn mặn, đời con khát nước.
Đi hỏi già,về nhà hỏi trẻ
Đi đâu mà vội mà vàng, mà vấp phải đá mà quàng phải dây.
Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng,
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
G
Giặc đến nhà đàn bà cũng đánh.
Giận quá mất khôn.
Giận cá chém thớt.
Gan vàng dạ sắt.
Giỏ nhà ai quai nhà nấy
Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.
H
Hát hay không bằng hay hát.
Hay không bằng hên.
Họ hàng xa không bằng láng giềng gần.
Học,học nữa,học mãi.
Học đi đôi với hành.
Học đâu, biết đó.
Học một biết mười.
Học ăn, học nói, học gói, học mở.
Học tài, thi phận.
Học cho mai sau.
Hết xôi , rồi việc.
K
Khôn nhà dại chợ
Khôn thì sống, dại thì chết.
Kiến tha lâu cũng có ngày đầy tổ
Khôn đâu tới trẻ, khỏe đâu tới già
Khôn không qua lẽ, khỏe chẳng qua lời
Khi yêu củ ấu cũng tròn, khi ghét bồ hòn cũng méo
Không ăn gắp bỏ cho người
Không có lửa làm sao có khói
Kẻ cắp gặp bà già
Khéo ăn thì no, khéo co thì ấm
Không thầy đố mày làm nên
M
Một người lo bằng kho người làm.
Một thằng tính bằng chín thằng làm.
Ma đưa lối, quỷ dẫn đường
Một giọt máu đào hơn ao nước lã.
Một con ngựa đau, cả tàu bỏ cỏ.
Máu chảy ruột mềm
Môi hở, răng lạnh
Một con chim én không làm nên mùa xuân
Một sự nhịn, chín sự lành
Một điều nhịn, chín điều lành
Một miếng khi đói bằng một gói khi no
Mạnh vì gạo, bạo vì tiền.
Mật ngọt chết ruồi
Mũi dại, lái chịu đòn
Mua vui cũng được một vài trống canh
Mềm nắn, rắn buông
Mềm quá thì yếu, cứng quá thì gãy
Một nụ cười bằng mười thang thuốc bổ
Mèo mả gà đồng
Miếng ngon nhớ lâu, đòn đau nhớ đời
Một kho vàng không bằng một nang chữ
Mất lòng trước, được lòng sau
Một mặt người bằng mười mặt của
Mèc già hoá cáo
N
Nước chảy, đá mòn
Nghèo sinh loạn, giàu sinh tật.
Nước lã làm sao khuấy nên hồ
Nước chảy về nguồn, lá rụng về cội
Nồi nào úp vung nấy
Nhà sạch thì mát, bát sạch ngon cơm.
Nóng mất ngon, giận mất khôn
Nói thì hay, bắt tay thì dở
Nói có sách, mách có chứng
Năng làm, thì nên
Năng nhặt,chặt bị.
Người sống đống vàng
Người ta là hoa đất
Nước đổ lá môn (khoai)
Nước chảy, hoa trôi , bèo dạt
Ngưu tầm ngưu, mã tầm mã
Ngồi mát ăn bát vàng
Nhà giầu đứt tay, bằng ăn mày xổ ruột
Nói một đàng, làm một nẻo.(người không trung thực)
Nhất thì, nhì thục
Nhất nước nhì phân tam cần tứ giống
Nuôi lợn ăn cơm nằm, nuôi tằm ăn cơm đứng
Nuôi ong tay áo, nuôi khỉ dòm nhà.
O
Oan có đầu, nợ có chủ
Oán không giải được oán
Oán thù nên giải, không nên kết
Ông ăn chả, bà ăn nem.
Ông có chân giò, bà thò nậm rượu
Ơ
Ở bầu thì dài, ở ống thì tròn.
Ở hiền gặp lành, ở dữ gặp ác
Ở nhà nghe Đông Hà lúa chín
P
Phép nước lệ làng.
Phép vua thua lệ làng.
Phòng bệnh hơn chữa bệnh.
Q
Quỷ tha, ma bắt
Quả báo, nhãn tiền
Quan nhất thời, dân vạn đại
Quýt làm cam chịu
Qua cầu rút ván
R
Rau nào sâu nấy
V
Vỏ quýt dày có móng tay nhọn
Vắng chủ nhà gà mọc đuôi tôm
Việc người thì chán, việc mình thì sói
Việc nhà thì nhác, việc người khác thì siêng
Việc nhà thì nhác, việc chú bác thì siêng
S
Sinh nghề tử ngiệp
Sông có khúc, người có lúc
Sóng Trường Giang , lớp sau đè lớp trước
Sự thật mất lòng
Muốn sang phải bắc cầu kiều, muốn con hay chữ phải yêu mến thầy
T
Tránh vỏ dưa gặp vỏ dừa
Trăm đường tránh không khỏi số
Trăm hay không bằng tay quen
Ta về ta tắm ao ta, dù trong dù đục, ao nhà vẫn hơn.
Tẩm ngẩm tầm ngầm mà đấm chết voi
Trăm nghe không bằng một thấy
U
Uống nước nhớ nguồn
Ăn quả nhớ kẻ trồng cây
X
Xa mặt, cách lòng.
Xấu hay làm tốt, dốt hay nói chữ
Xôi hỏng bỏng không
Xa thơm gần thối
Y
Yếu Trâu, ví thể mạnh Bò
Yêu nhau, mấy núi cũng trèo,mấy sông cũng lội, mấy đèo cũng qua.
